Nieuwe domeinen van groei voor CFO’s

Tarieven en geopolitiek domineren de headlines, maar de structurele waardeschuif vindt plaats op het snijvlak van AI-gedreven productiviteit en fysieke klimaatrisico’s. Deze twee krachten — versterkt door vergrijzing, grondstoffenschaarste en fragmenterende geopolitiek — hertekenen bedrijfs-, operatie- en energiemodellen en vormen nieuwe, sectoroverstijgende “domeinen van groei” (mobiliteit, voeding, bouwen, zorg, energie, connectiviteit/compute en financiering/besturing).

Kernboodschap toekomstige scenario's

Finance positioneren als regiekamer

Wat staat er op het spel (tot 2035)

Productiviteit: Bij brede, verantwoorde adoptie kan AI de reële wereldeconomie tot ~15% boven de BAU-raming tillen; bij matige adoptie resteert ~8% of zelfs ~1%.
Klimaatkosten: Fysieke klimaatschade kan groei ~7% onder de baseline drukken; versnelde transitie leidt bovendien tot gestrande activa (>~3% bbp), maar reduceert latere schade.
Energie & AI: Datacenter-vraag neemt toe, maar systeem-efficiëntie door AI kan dit op termijn compenseren — mits netten, opslag en flexibiliteit meeschalen.
Nieuwe waardeketens: Ecosysteem-samenwerking verlaagt transactiekosten en opent schaal in domeinen (bijv. slimme gebouwde omgeving, elektrificatie mobiliteit, precisielandbouw).

Drie plausibele scenario’s (2035-horizon)

Verandering door vertrouwen: Hoge AI-adoptie + robuuste transitie-governance → hogere groei dan baseline, ondanks transitie-afschrijvingen.
Onrustige omwenteling: Gefragmenteerde technologie + halfslachtige transitie → AI-winst ≈ klimaatkosten; groei stagneert.
Turbulente tijden: Lage vertrouwensbasis + geopolitieke frictie → zwakke AI-impact, achterblijvende duurzaamheid; groei onder baseline.

Implicaties voor finance leaders

1) Herontwerp het finance-TOM rond drie modellen

Businessmodel: verschuif naar domeinlogica (klantbehoeften > sectoren), prijs- en kapitaalmodellen voor ecosysteemrollen.
Operatiemodel: data-eerste, AI-assisted processtromen; realtime planning; supply-chain-resilience; make/buy/ally-beslissingen versnellen.
Energiemodel: factureer- en kostprijzen koppelen aan energie-volatiliteit; PPAs, flexibiliteit, opslag en CO₂-prijs in FP&A integreren.

2) Concurreer op drie nieuwe bronnen van voordeel

Technologie: betrouwbare AI (explainability, controles), veilige data-stacks, interoperabiliteit met partners.
Vertrouwen: governance, assurance en responsible-AI kader; transparante CO₂-boekhouding en ketenverantwoording.
Schaarste: strategische toegang tot talent, data, capaciteit (grid/compute), kritieke materialen; slimme kapitaalallocatie.

3) Neutraliseer blokkers, versnel vernieuwing

Technische schuld wegwerken (ERP/cloud, datakwaliteit) als voorwaarde voor AI-productiviteit.
Skills & organisatie: product owners, data stewards, AI-ops; ecosysteem-contracting in inkoop en legal.
Tax & compliance: scenario’s voor gestrande activa, CBAM/ETS-exposure, transfer pricing voor data/algoritmen, assurance op AI-controles.

12-maanden agenda voor CFO/FD

Scenario-gebaseerde allocatie: drie macro-paden modelleren (capex, opex, M&A, PPA/energie).
AI-P&L kader: meetbaar productiviteits- en risicoprofiel per proces (order-to-cash, record-to-report, plan-to-produce).
Klimaat-P&L & asset-roadmap: fysieke risico’s, verzekerbaarheid en afschrijvingspaden koppelen aan kapitaalplan.
Ecosysteem-controls: datadeling, pricing, IP en aansprakelijkheid standaardiseren voor partnerships.
Operating cadans: maandelijkse rolling forecast met energie-/carbon-drivers; kwartaalgewijs portfolio review op domeinkansen.

Conclusie

De komende tien jaar worden bepaald door de balans tussen AI-dividend en klimaatdruk. Leiders die onzekerheid omarmen, exponentieel denken en finance positioneren als regiekamer voor technologie, energie en ecosystemen, vergroten hun kans op waardecreatie in élk scenario — en bouwen veerkracht in voor de volgende cyclus.